Home

Introductie

Diverse Maten

Uw Voetafdruk

Nieuws

Gemeenten

Tips

Rapporten
Gemeenten

Materiaal

Nieuws... op de voet gevolgd

Eco centra intermediair tussen wetenschappelijke en populaire benaderingen van milieuvraagstukken

Van januari tot oktober 2003 werd het door de Europese Unie gesubsidieerde Ecolink project uitgevoerd. In vier workshops met 200 experts werd de rol van Eco centra, demonstratie centra op milieugebied, geïnventariseerd in duurzaamheids ontwikkeling. Zo werd in de eerste workshop, gehouden op De Kleine Aarde in Nederland, geïnventariseerd wat de mogelijkheden en beperkingen zijn van Eco centra als centra voor onderzoek, ontwikkeling en implementatie van nieuwe technologische en gedragswetenschappelijke duurzaamheids ontwikkeling. Een conclusie was dat zowel Eco centra als de wetenschap belang kunnen hebben bij een samenwerking: praktisch onderzoek in Eco centra zou kunnen leiden tot ontwikkeling van belangrijk wetenschappelijk milieu onderzoek en wetenschappelijk onderzoek zou praktisch voorgesteld kunnen worden aan bezoekers van Eco centra en zo geïmplementeerd kunnen worden in de samenleving. Meer conclusies van dit project en de vier workshops zijn te vinden op www.ecosites.net.

Eco-insurance rekent met Footprint

Er is een belangwekkend nieuw model ontwikkeld om ecologische schade in de toekomst te voorkomen. Het model heet ‘Eco-Insurance’ en er wordt gedacht aan het betalen van een preventiepremie om wereldwijd duurzame projecten te financieren. In principe worden de berekeningen met de Voetafdruk gemaakt. Belangstellenden kunnen bij het Institute for Environmental Security in Den Haag het ‘Consultation Paper’ met de titel ‘Eco-Insurance for a Sustainable Future’ aanvragen via info@envirosecurity.org.

Pleidooi voor Footprint belasting en label

Op de site www.voetenbank.nl is nu het artikel te vinden dat De Kleine Aarde indiende voor het debat en project over de Duurzame Markt, van de Stichting Natuur & Milieu. De bijdrage gaat over eerlijke concurrentie en een belasting op producten en diensten voor het beslag dat ze leggen op energie en ruimte. Eind 2003 vond het debat plaats in Leiden. Het artikel is te vinden onder het kopje ‘Materiaal’ op de website en kan van daar ook worden gedownload.

PNAS artikel nu beschikbaar

Belangrijk voor de ontwikkeling van het Voetafdruk model was de publicatie van het zogenaamde PNAS artikel. Onder de titel ‘Tracking the ecological overshoot of the human economy’ verscheen in juli 2002 een artikel van 6 pagina’s over de Voetafdruk in de ‘Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America’, kort PNAS genaamd. Volgens kenners een doorbraak voor het Voetafdrukmodel. Het Living Planet Report 2002 van het Wereld Natuur Fonds is het eerste rapport dat op basis van het vernieuwde model is gemaakt. Het PNAS artikel is ook te vinden onder ‘Materiaal’ op de website www.voetenbank.nl en kan worden gedownload.Voor de berekeningen en de spreadsheet wordt verwezen naar de PNAS website, www.pnas.org.

- Nieuws van december 2003 -

RIVM meet meer dan Voetafdruk

Dit jaar verscheen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) het rapport ‘Milieudruk consumptie in beeld’ waarin milieudruk als gevolg van consumeren door inwoners in Nederland inzichtelijk wordt gemaakt. Een breder Voetafdrukprofiel wordt weergegeven, waarbij ook bestrijdingsmiddelengebruik, wateronttrekking en geluidsemissies worden meegenomen.De belangrijkste conclusies zijn dat met name het domein voeden grote milieudruk met zich meebrengt en de meeste milieudruk plaatsvindt in het buitenland. Autovervoer en ruimteverwarming brengen de belangrijkste binnenlandse emissies met zich mee.

Mooie motie van De Derde Kamer

De Derde Kamer is een schaduwparlement van vrijwilligers dat zich bezig houdt met internationale samenwerking en duurzame ontwikkeling. Vrijdag 7 november hield De Derde Kamer een plenaire zitting. Voorstellen van verschillende themagroepen moesten de toets van collega’s zien te doorstaan. Goed nieuws is dat het voorstel om de Voetafdruk van alle Nederlandse bewindslieden en (Tweede-) kamerleden te laten maken is aangenomen! Meer weten? www.dederdekamer.org. De Derde Kamer is een initiatief van de NCDO.

Meer dan 20.000 metingen op de Voetenbank!

Op 10 december hadden 20.553 mensen hun Mondiale Voetafdruk berekend op deze site (www.voetenbank.nl). 1100 daarvan zijn van inwoners van Amsterdam, de tweede stad is Utrecht met zo’n 700 metingen, en op de derde plaats staat Den Haag met ruim 600 Voetafdrukken. Rotterdam staat op 540. Door COPE in Leiden worden alle gegevens op postcode geregistreerd, zodat je zelfs per wijk kunt zien hoeveel mensen er meededen en hoe het patroon is van de Voetafdrukken.

Londen eet over de grens

In 2002 is een uitgebreide studie gedaan naar de Voetafdruk van Londen. Opvallend is dat maar liefst 81% van het in Londen verbruikte voedsel van buiten de UK komt. Minstens zo opmerkelijk is dat in Londen jaarlijks maar liefst 94 miljoen liter mineraalwater uit plastic flessen wordt gedronken. Veelal is dat water afkomstig uit de Franse Alpen, ruim 700 km verder! Ken Livingstone, de burgemeester van Londen, hecht veel belang aan de resultaten van dit onderzoek. In zijn poging om van Londen a sustainable world city te maken heeft hij onlangs 5 pond tol ingevoerd voor iedereen die met een motorvoertuig tussen 8 uur ‘s ochtends en 8 uur ’s avonds Londen in wil. www.citylimitslondon.com

Welke Nederlandse stad volgt Londen?

De Kleine Aarde zoekt een Nederlandse gemeente die het voorbeeld van Londen wil volgen. Het gaat om een uitgebreide analyse van de Mondiale Voetafdruk van de stad en een stappenplan om de Voetafdruk te verkleinen. Dus met doelstelling voor 2010, 2020, 2030 enz. Wie gaat de uitdaging aan? Neem contact op met info@dekleineaarde.nl.

Duits, Frans of Italiaans certificaat

Willen vrienden in het buitenland ook hun Voetafdruk berekenen? Dat kan nu ook in het Duits, Frans of Italiaans op www.footprint.ch Deze interactieve site biedt de mogelijkheid om op een leuke manier inzicht te krijgen in milieuaspecten van uw leefstijl. Na afloop weet u hoeveel planeten er nodig zijn wanneer iedereen op aarde uw leefstijl zou hebben. Daarnaast worden u suggesties aan de hand gedaan om uw voetafdruk te verkleinen. Middels gratis E-cards kunt u anderen attent maken op het bestaan van de site.

Nieuwe redacteur Voetafdruknieuws

Vanaf 1 januari 2004 zal Inge Hindriks het nieuws over de Mondiale Voetafdruk gaan verzorgen. U kunt haar over nieuwe ontwikkelingen informeren via i.hindriks@dekleineaarde.nl of via telefoonnummer 0411-684921.
Haar voorganger, Jan Juffermans, heeft in 2004 een sabbatjaar. Hij gaat o.a. proberen via de zijderoute een reis naar Peking te maken, met een zo klein mogelijke voetafdruk. Hij vermijdt daarom het vliegen en zal over land reizen per openbaar vervoer, met een vouwfiets als bagagedrager.

- Nieuws van november 2003 -

Nieuwe mondiale site: www.ecofoot.net

In aansluiting op het nieuws van september over het mondiale netwerk voor de Voetafdruk, is er nu ook een gezamenlijke mondiale site: www.ecofoot.net. Daar is te vinden wie wat doet en waar. En de nodige documentatie. Voor het netwerk wordt voorlopig de naam Ecological Footprint Network gebruikt.

Internationaal Footprint-congres in 2005?

De Kleine Aarde heeft van de NCDO de ruimte (financiën) gekregen om te onderzoeken of het mogelijk en zinvol is om een internationaal congres te organiseren over ‘Mensenrechten en de Mondiale Voetafdruk’. Het doel is om zicht te krijgen op de weg naar erkenning, op het niveau van de Verenigde Naties, van een ‘eerlijk aarde-aandeel’ als een fundamenteel mensenrecht. Op die manier zou de ontwikkeling naar duurzaamheid versneld kunnen worden. Er worden met diverse mensen en organisaties gesprekken gevoerd om tot een plan van aanpak te komen. De uitvoering van het plan staat in principe gepland voor 2005. Voor tips en meer informatie kunt u terecht bij Jan Juffermans, via j.juffermans@dekleineaarde.nl of telefoonnummer 0411-684921.

Tweede Nederlandse bedrijfsvoetafdruk

Het adviesbureau Aardewerk in Den Haag heeft, voorzover bekend, als tweede Nederlandse bedrijf haar Mondiale Voetafdruk berekend. Zie www.aarde-werk.nl. Daarvoor gebruikten ze hetzelfde model als het Instituut voor Toegepast Milieu Economie (TME) eerder voor het bedrijf Brighthouse gebruikte. De Voetafdruk van Brighthouse kwam uit op 58,5 hectare, die van Aardewerk op 1,13 hectare. Op zich zegt dat getal nog niet veel, want van belang is hoeveel mensen er werken en wat ze doen. Bij Brighthouse ging het om 26 mensen die ook internationaal werken, waarmee de gemiddelde Voetafdruk uitkwam op 2,25 hectare. De 5 mensen van Aardewerk komen uit op een gemiddelde van slechts 0,23 hectare.
Het verschil is vooral te verklaren door het grote verschil in afgelegde afstanden naar de klanten en de keuze van vervoermiddel. Dergelijke bedrijven zijn dus niet makkelijk te vergelijken. Dat zal beter gaan bij productiebedrijven, zoals een drinkwaterbedrijf (per m3 water) of een chocoladefabriek (per reep of per kg).

Nieuwe folders, brochures en quick scans

Bij De Kleine Aarde zijn mooie, nieuwe folders en quick scans voor de Mondiale Voetafdruk beschikbaar. Beide zijn geschikt voor een breed publiek. Tot 20 ex. kunnen ze gratis worden aangevraagd.
Eerder dit jaar zijn speciale brochures uitgekomen over ‘Gemeenten en de Mondiale Voetafdruk’ en ‘De Kerk en de Mondiale Voetafdruk’, de laatste in samenwerking met de Remonstrantse Broederschap en Ecolife in België. Ze kunnen gratis aangevraagd worden via info@dekleineaarde.nl of tel. 0411-684921.

Uden start Voetafdruk-campagne

Met een speciale avond op 10 november over de diverse ontwikkelingen met de Mondiale Voetafdruk, met extra aandacht voor het inspirerende voorbeeld van Londen, is in de Brabantse gemeente Uden de lokale Voetafdrukcampagne van start gegaan. Op diverse plaatsen in de gemeente zal de poster-tentoonstelling te zien zijn, en daar worden de bezoekers uitgenodigd de eigen Voetafdruk te meten. In de kranten zal een reeks publicaties verschijnen, waarin diverse personen hun berekende Voetafdruk bekend maken en deze ook nader toelichten. De campagne in Uden is een samenwerkingsproject van het Platform Lokale Agenda 21 en de gemeente Uden. Meer informatie via www.LA21-Uden.tk of tel. 0413-281363 (Jan van Vlijmen).

Eindhoven en Helmond berekend

Twee nieuwe Nederlandse gemeenten hebben hun Mondiale Voetafdruk laten berekenen door het Van Hall Instituut in Leeuwarden: Eindhoven en Helmond. Daarbij is nog dezelfde methode gebruikt die eerder voor tien andere gemeenten werd toegepast: Amsterdam, Bergen op Zoom, Boxtel, Den Haag, ’s-Hertogenbosch, Leidschendam, Nieuwegein, Pijnacker, Wymbritseradiel en Zoetermeer. Op deze site zijn de gegevens daarover te vinden. De resultaten van de nieuwe metingen zijn als volgt: Eindhoven komt uit op een gemiddeld beslag per inwoner van 4,54 hectare. De Helmondse bevolking komt gemiddeld uit op 4,52 hectare. De twee rapportages zijn verkrijgbaar bij de Milieudienst Regio Eindhoven: voor Eindhoven via tel. 040-2594675 (mw. M.Veenbrink) en voor Helmond via tel. 040-2594416 (mw. M.van Dooren).
De gebruikte Nederlandse methode is nu min of meer achterhaald door de komst van de nieuwe Europese meetmethode (zie het Nieuws van december 2002). Daarmee kunnen Europese gemeenten onderling vergeleken worden.

Gemeentepublicatie gratis te downloaden

Als afronding van het proefproject van acht Nederlandse gemeenten en de Mondiale Voetafdruk is een bijzondere publicatie gemaakt: “Naar een grenzeloos duurzame gemeente’, geschreven door Thijs de la Court. De ondertitel luidt: Externe integratie van Duurzame Ontwikkeling op lokaal niveau, aan de hand van de Mondiale Voetafdruk. Het bijzondere van deze publicatie is dat duidelijk wordt dat werken aan duurzaamheid alle wethouders en alle afdelingen van de gemeente aan gaat. Voor alle wethouders staan er bovendien een tiental concrete beleidsvoorstellen in om het de bewoners van de gemeente makkelijk te maken hun Mondiale Voetafdruk te verkleinen. Op deze pagina kan de publicatie nu worden gedownload. De gedrukte versie is nog bij De Kleine Aarde verkrijgbaar.

- Nieuws van september 2003 -

Global Footprint Network

In Londen is op 8 september het principebesluit genomen om een Global Footprint Network op te zetten. Ruim 30 gebruikers van het model uit Europese landen en Noord Amerika kwamen samen om de contouren van het netwerk vast te stellen. Onder hen waren Mathis Wackernagel, een van de grondleggers van de Footprintmethode, Stuart Bond die bijzonder actief is met de Voetafdruk op nationaal beleidsniveau in Wales, en Jonathan Loh die de uitgave van het belangrijke ‘Living Planet Report 2002’ voor het Wereld Natuur Fonds verzorgde. Goede toegankelijkheid, transparantie en kwaliteit bleken een paar belangrijke wensen van de deelnemers. Ook moet het een netwerk worden met de kleinst mogelijke Footprint, dus vooral functionerend via internet en vergaderen via telefoon en/of video. Ecolife uit België en De Kleine Aarde zijn medeoprichters van het netwerk.

Duurzaam bouwen berekend

In het zuiden van Londen, in Sutton, is sinds een jaar een bijzonder duurzame wijk van 82 huizen en werkruimten in gebruik genomen. De opzet is duurzaam leven gemakkelijk, aantrekkelijk en betaalbaar te maken.Van alle toegepaste materialen en apparatuur, en de te verwachten effecten daarvan, werden de Voetafdrukken berekend. Zo kwam men op de berekening dat de bewoners hier door alle bouwtechnische snufjes, dus nog zonder extra aandacht van de bewoners, al ‘vanzelf’ een ongeveer 2 hectare kleinere Voetafdruk hebben dan gemiddeld in Engeland. Het project staat bekend als BedZED, wat staat voor Beddington Zero (fossil) Energy Development. Met de fraaie vormgeving en opmerkelijke schoorstenen is het ook letterlijk een opvallend project. Voor meer informatie, zie www.bedzed.org.uk.

Voetafdruk op VARA-manifestatie

Zondag 28 september viert de VARA feest vanwege het 25 jarig jubileum van het populaire radioprogramma Vroege Vogels. Op het grote festival in Apeldoorn, in het park Berg en Bos, is De Kleine Aarde opvallend aanwezig met een stand over haar Ecopark en de Mondiale Voetafdruk. De bezoekers worden uitgedaagd ter plaatse met de ‘quick scan’ hun Voetafdruk te berekenen. Als presentje krijgen ze daarna een gratis exemplaar van het nieuwste nummer van het magazine De Kleine Aarde mee. Tussen het NS-station van Apeldoorn en het festivalterrein rijden er van 9.00 tot 17.00 uur speciale bussen.

Aardige voeten van PIME

Het Provinciaal Instituut voor Milieu Educatie in Vlaanderen timmert al geruime tijd aan de weg met de Voetafdruk. Onlangs werd aangekondigd dat het informatieve spel ‘Aardige Voeten’ wegens succes ook nog in 2004 kan worden gespeeld. Het is een spel voor middelbare scholieren, waarbij enkele mensen van PIME voor de begeleiding zorgen. Het aanbod gaat samen met de nieuwe, interactieve tentoonstelling ‘Kopen met je kop’ over duurzaam consumeren. Nadere informatie via email bij karin.keustermans@pime.provant.be of via tel. 00 32 15 31 95 11.

Nieuw: Water-footprints

Bij energie was het onderwerp al langer bekend: berekeningen van het verborgen energiegebruik, dus de energie die nodig was voor grondstoffen, vervoer en fabricage van producten, gebouwen en projecten. Het fenomeen wordt virtuele energie of energie-voetafdruk genoemd. Hetzelfde gebeurt nu met water: berekeningen van het verborgen watergebruik ofwel de water-footprint. In een tweetal rapporten wordt het belang van de water-footprint-berekeningen uit de doeken gedaan, met name de handel in virtueel water. Een ervan heet ‘Virtual Water Trade’ onder redactie van Arjen Y. Hoekstra van het UNESCO-IHE Centre for Water Education in Delft. Enkele sprekende voorbeelden daaruit: een ton graan vergt mondiaal gemiddeld 1150 m3 water, een ton rundvlees 15.977 m3 water en een ton kaas 5288 m3 water. Voor het downloaden van de rapporten zie www.ihe.nl.

Voetafdrukken van Toerisme

De Jongerenraad is van plan om in 2004 een campagne te gaan voeren rond de Mondiale Voetafdruk van toerisme. Eerder werden met succes al acties met de naam Foot Fight gevoerd, waar ook voor 2004 een nieuwe editie van wordt voorbereid. Daarnaast werd in 2003 voeding als thema gekozen voor een aparte campagne, want voeding is gemiddeld bijna 40% van onze totale Voetafdruk. Het nieuwe thema voor volgend jaar is dus toerisme. Vooral alternatieven voor vliegen en de auto zullen de Voetafdruk aanzienlijk kunnen verkleinen. Want uit onderzoek komt naar voren dat met name het reizen de grootte van de Voetafdruk van vakanties bepaalt.

- Nieuws van juli 2003 -

Russische quick scan

In Rusland worden de eerste stappen gezet met de Mondiale Voetafdruk. In de gemeente Pestovo (25.000 inwoners) is dr.Valeri Gusev, voorzitter van de ‘Ecology Club’, begonnen met model educatief te gebruiken. Hij maakte daarvoor een Russische quick scan, een vertaling en bewerking van de Engelse quick scan die gebruikt wordt in de stad Bristol. Belangstellenden kunnen een exemplaar bij De Kleine Aarde opvragen (info@dekleineaarde.nl).

Footprintrechten in EU paper

Met een referentie aan de nu reeds te grote Voetafdrukken in vele landen, pleit ‘scientific officer’ René von Schomberg voor het politiek erkennen van het recht op een eerlijk deel van de mondiale gebruiksruimte, minimaal voor basisbehoeften nu en voor volgende generaties. Het gaat om ‘Foresight working paper Nr.1’ van het ‘Directorate General for Research’ van de Europese Commissie. Het stuk heeft de titel “The objective of Sustainable Development: are we coming closer?”. Het kan gedownload worden van website: www.cordis.lu/rtd2002/foresight/home.html; via ‘Working papers’.

Fries wint tweede Foot Fight

Op 21 juni werd de tweede landelijke Foot Fight van de Nationale Jeugdraad feestelijk afgesloten. Farshad Bashir (16 jaar) uit Friesland werd winnaar. Deze grote natuurliefhebber had de meeste mondiale gebruiksruimte bespaard. Van de vier Tweede-Kamerleden die meededen bleek Krista van Velzen (SP) de beste. Zij werd tweede. Meer informatie op www.voetafdruk.nl. In 2004 volgt de derde ronde van de Foot Fight.

Ecoscore loopt door

Ook in België lopen de campagnes door met de Voetafdruk. Dit voorjaar deden 189 mensen mee aan het programma ‘Ecoscore’ van Ecolife uit Leuven, om samen zoveel mogelijk hectares te gaan besparen. Samen wist men het met 58,6 voetbalvelden minder te kunnen doen. Meer informatie op www.ecoscore.be.

Gratis tentoonstelling in Vlaanderen

Op de eerste ‘Voetafdrukbeurs’, op 11 juni in Brussel, werd de nieuwe tentoonstelling ‘Amai mijn voeten!’gepresenteerd. Hij bestaat uit aantrekkelijke vierkante info-blokken, waar je ook in kunt ‘kruipen’ om (nog) meer te weten te komen. In een daarvan kun je via pedalen kennis maken met mensen met sterk uiteenlopende Voetafdrukmaten. In Vlaanderen kan de tentoonstelling gratis aangevraagd worden bij de vijf betrokken provincies. Meer informatie via www.voetafdruk.be of jeroen@vodo.be. Het Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling presenteerde in Brussel ook het voetafdrukboek voor het basisonderwijs ‘Wordt een held en red de aarde; handboek voor dappere kinderen’ (13,40 euro).

Duits kinderboekje

Door Michaela Hannig van de Lokale Agenda 21 in Hannover is een leuk kinderboekje gemaakt met als titel ‘Auf der Suche nach dem Ökologischen Fussabdruck’ Het is uitgegeven door Ökom Verlag in München en de prijs is 3,80 euro. ISBN 3-936581-00-2.

- Nieuws van juni 2003 -

Eerste Voetafdrukbeurs in Brussel

Door het Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling (VODO) werd op 11 juni in Brussel de eerste ‘Voetafdrukbeurs’ georganiseerd. Het programma en andere informatie staan op de nieuwe website www.voetafdruk.be. Er waren speciale workshops voor gemeenten en scholen, en natuurlijk waren vele materialen die over de Voetafdrukmethode beschikbaar zijn, zoals folders, quick scans, boeken en tentoonstellingen, te zien en te koop.

Campagne in Haarlem gestart

Op 14 mei begon in de gemeente Haarlem de campagne Mondiale Voetafdruk. Bij de start hield Thijs de la Court, directeur van het COS in Alkmaar, een aansprekende inleiding. Klik hier voor de tekst. Om te beginnen staat in de Publiekshal op het adres Zijlsingel 1 de tentoonstelling over de Mondiale Voetafdruk van De Kleine Aarde. De laatste poster van de tentoonstelling is speciaal voorzien van de voetafdrukken van de gemiddelde Nederlander en van bewoners van Mutare in Zimbabwe, de zusterstad van Haarlem. Centraal in de tentoonstelling staat een informatiezuil met computer, waar bezoekers hun eigen Voetafdruk kunnen meten.

Nieuwe MV-folder Gemeenten

Door De Kleine Aarde is een nieuwe folder over ‘Gemeenten & de Mondiale Voetafdruk’ uitgebracht. Hij werd gepresenteerd op de Voetafdrukbeurs in Brussel. Naast een overzicht van de ontwikkelingen in eigen land wordt ook een en ander over de ontwikkelingen in het buitenland verteld, inclusief enkele websites. De folder kan via info@dekleineaarde.nl en tel. 0411-684921 worden aangevraagd.

Lezing over Gemeenten en de Voetafdruk

Op donderdag 19 juni wordt op De Kleine Aarde in Boxtel een presentatie gegeven over de Mondiale Voetafdruk in het algemeen en gebruik op lokaal niveau in het bijzonder. De bovengenoemde folder en deze presentatie worden ondersteund door het programma ‘Leren voor een Duurzame Samenleving’ in Noord-Brabant. De bijeenkomst is speciaal bedoeld voor Brabantse gemeenten, maar ook andere belangstellenden zijn welkom. Het programma begint om 14.00 uur en duurt tot 16.00 uur. Aanmelding kan via info@dekleineaarde.nl en fax nr. 0411-683407.

Certificaat Voetafdruk in meer talen

In het MV-nieuws van februari staan diverse nieuwe websites voor het onderwijs. Ter aanvulling is een certificaat in diverse talen interessant als je je eigen Voetafdruk hebt gemeten. In drie talen (Duits, Frans, Italiaans) is een mooie quick scan te vinden op de site van het Wereldnatuurfonds in Zwitserland: www.footprint.ch. Als je de vragen hebt beantwoord, krijg je een fraai persoonlijk certificaat met de uitslag. Een Engels of Nederlands certificaat krijgt u via www.sustainablefootprint.org.

PNAS artikel over Footprint

Onder de titel ‘Tracking the ecological overshoot of the human economy’ verscheen in juli 2002 een artikel van 6 pagina’s over de Voetafdruk in de ‘Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America’, kort PNAS genaamd. Volgens kenners een doorbraak voor het Voetafdrukmodel. Het artikel is van de hand van Mathis Wackernagel, in samenwerking met tien andere auteurs. Het werd namens PNAS geredigeerd door Edward O. Wilson van de Harvard University, Cambridge (MA). Klik hier voor het artikel. Voor de berekeningen en de spreadsheet wordt verwezen naar de PNAS website, www.pnas.org.

- Nieuws van april 2003 -

Herman Wijffels (SER) kreeg eerste bedrijfsvoetafdruk

Zoals reeds gemeld in het nieuws van maart is Brighthouse Management uit Helvoirt het eerste bedrijf in Nederland waarvan de Mondiale Voetafdruk is berekend. Op 16 april kreeg Herman Wijffels, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad, formeel het eerste Voetafdrukrapport aangeboden van Harry Wagter, directeur van Brighthouse.
Wijffels reageerde heel positief op de mogelijkheden van de Voetafdruk als gids voor duurzaamheid en als relatief eenvoudige methode voor zelfevaluatie. Deze ontwikkeling sluit perfect aan op het recente SER-advies ‘Duurzaamheid vraagt om openheid’. Hij besloot zijn reactie met: ‘Moge veel bedrijven en sectoren volgen!’.
De methode voor de berekening van de Voetafdruk van enigszins vergelijkbare bedrijven en instellingen is nu vrij beschikbaar via www.tme.nu en www.voetenbank.nl. Dit is mogelijk door financiële steun van de NCDO in Amsterdam.

Brighthouse op de voet gevolgd

Direct na het uitkomen van de eerste Mondiale Voetafdruk van Brighthouse, zijn er al twee bedrijven gevolgd. Het zijn projectbureau en uitgeverij ‘Aardewerk’ en het Instituut voor Toegepaste Milieu-Economie (TME), beide uit Den Haag. Aardewerk komt uit op een Voetafdruk van 1,14 hectare per medewerker. En TME komt op 2,2 hectare per medewerker. Ter vergelijking: de gemiddelde Voetafdruk bij Brighthouse was 2,25 hectare.
Hoewel de cijfers niet zo ver uiteen lopen, is het geen objectieve vergelijking. Het resultaat is sterk afhankelijk van het type activiteiten en producten van een bedrijf of instelling. En anders dan voor de Voetafdruk van personen, waarvoor de ‘benchmark’ van 1,8 ha als duurzaam niveau geldt, is voor bedrijven en instellingen geen vergelijkbaar getal aan te geven. Wel kunnen de producten en diensten van bedrijven en instellingen qua Voetafdruk goed met elkaar vergeleken worden.

Pleidooi voor Footprintlabel en Footprinttax

Tijdens het eerste ‘Burgerparlement voor duurzame consumptie’, dat op 14 maart in Brussel werd gehouden, heeft Jan Juffermans van De Kleine Aarde een pleidooi gehouden voor het gebruik van de Voetafdruk voor labeling en als basis voor een belasting. Het eerste voorstel betreft proefprojecten om te kijken of het berekenen van de Voetafdruk en het labelen van producten de producenten kan stimuleren duurzamer te gaan produceren en of de consument het instrument op prijs stelt bij het maken van keuzes.
Het tweede voorstel betreft een onderzoek naar de mogelijkheid van een belasting die qua hoogte parallel loopt met de grootte van de Voetafdruk van de producten. Het zou een effectuering zijn van de principes ‘de vervuiler betaalt’ en ‘de gebruiker betaalt’.

Expo met Footprint reist door Europa

‘ De Aarde, een gebruiksaanwijzing’ is de naam van de tentoonstelling die nu door Europa reist. Als iedereen op aarde zou gaan leven als de gemiddelde Europeaan, dan zouden we drie aardes nodig hebben: dat is de centrale boodschap van de expositie. Met de Voetafdruk als uitgangspunt worden duurzame leefstijlen aanbevolen met speciale aandacht voor afvalpreventie en recycling. De maker van de expositie is de Association of Cities and Regions for Recycling (ACRR) in Brussel, met steun van de Europese Commissie.
Acht steden worden in 2003 aangedaan. Hij was in Luik in januari en in maart in Brussel. In april is hij te zien in Lille (Frankrijk), in mei in Malaga (Spanje), in juni in Porto (Portugal), in juli in Chateauroux (Frankrijk), in augustus in Hampshire County (Engeland) en in september in Milton Keynes (Engeland).
Meer informatie: www.acrr.org/resourcities en sma@acrr.org.

Foot Fight met vier Kamerleden

De Nationale Jeugdraad heeft voor de tweede keer een wedstrijd 'Voetafdruk-verkleinen' gestart met de naam Foot Fight. De wedstrijd is niet alleen voor jongeren bedoeld, maar ook voor mensen uit het bedrijfsleven en van maatschappelijke organisaties (zoals LA 21). Vier leden van de Tweede Kamer doen deze keer mee: Diederik Samsom van de PvdA, Liesbeth Spier en Mirjam Sterk van het CDA en Krista van Velzen van de SP. De deelnemers deden begin april een nulmeting en houden bij in hoeverre zij hun Voetafdruk binnen een maand kunnen verkleinen. Diegene die na 28 dagen zijn of haar voetafdruk het meeste heeft verkleind, heeft gewonnen. Informatie is te vinden op www.voetenbank.nl. Telefonisch bij Marjolien Bos bij de Nationale Jeugdraad: 035-230.3575.

- Nieuws van maart 2003 -

Eerste Mondiale Voetafdruk van Nederlands bedrijf berekend

De Kleine Aarde, Brighthouse Management en het Instituut voor Toegepaste Milieu-Economie (TME) presenteren het eerste rapport over de Mondiale Voetafdruk van een Nederlands bedrijf. Herman Wijffels, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad, neemt op woensdag 16 april om 12.00 uur het rapport in ontvangst. De bijeenkomst is openbaar en vindt plaats in het SER-gebouw aan de Bezuidenhoutseweg 60 in Den Haag.

De Mondiale Voetafdruk is een methode om het energie- en ruimtegebruik van personen, producten en diensten te berekenen. De resultaten worden uitgedrukt in hectares. De methode van de Mondiale Voetafdruk is ook prima toe te passen op bedrijven en instellingen, vindt De Kleine Aarde, het is een meetsysteem dat (ook) duurzaam ondernemen handen en voeten geeft. De resultaten van een project voor de Mondiale Voetafdruk van bedrijven in Engeland, inspireerden De Kleine Aarde en Brighthouse Management om in Nederland een proefproject te starten. Het rapport "Mondiale Voetafdruk Brighthouse 2001", is het resultaat van een samenwerking tussen De Kleine Aarde uit Boxtel (initiator en projectbegeleider), Brighthouse, (het 'doorgerekende' bedrijf) en het Instituut voor Toegepaste Milieu-Economie (TME) uit Den Haag dat het rekenwerk, de methodiek en de rapportage verzorgde.

Brighthouse uit Helvoirt richt zich op grootschalig project- en contractmanagement bij IT-projecten. Er werken 26 mensen. Het totale ruimte- en energiegebruik van de hele bedrijfsvoering is over het jaar 2001 in kaart gebracht; van de verwarming tot de koffie en van de vliegreizen tot het papier voor de printer. Cijfers uit het rapport laten zien dat de Mondiale Voetafdruk van Brighthouse in 2001 uitkomt op totaal 58.5 ha. De Voetafdruk per werknemer komt op 2,25 ha. Brighthouse is het eerste Nederlandse bedrijf waarvan de Mondiale Voetafdruk berekend is. Er zijn nog geen gegevens van bedrijven uit soortgelijke sectoren beschikbaar om tot zinvolle vergelijkingen te komen. De resultaten van deze berekening bieden Brighthouse in goede aanknopingspunten om duurzamer te gaan ondernemen. De initiatiefnemers nodigen ook andere bedrijven uit om de Voetafdruk van de geleverde producten en diensten te berekenen en waar mogelijk te verkleinen.

Het rapport met gegevens van BrightHouse staat op www.brighthouse.nl, het model, een korte handleiding en een uitgebreid achtergronddocument staan op www.voetenbank.nl en www.tme.nu. Het rapport is mede tot stand gekomen met financiële steun van de NCDO, de Nationale Commissie voor internationale samenwerking en Duurzame Ontwikkeling, in Amsterdam.

- Nieuws van februari 2003 -

De Kerk en de Mondiale Voetafdruk

In een brochure van acht pagina's wordt eerst de Mondiale Voetafdruk van een voorbeeldkerk berekend. Na de toelichting volgt per onderdeel een aantal opties voor verkleining van de Voetafdruk. De methode om de meting voor de eigen kerk te maken is beschikbaar via www.voetenbank.nl , onder 'Materiaal'. De praktijk heeft geleerd dat het al gauw vijf uur kost om de gegevens op tafel te krijgen. Voorts wordt een aantal mogelijkheden genoemd om ook nog op andere manieren binnen de kerk met de Mondiale Voetafdruk aan de slag te gaan.
De brochure is bedoeld voor bestuurders en anderen die actief zijn binnen een kerkelijke gemeente of parochie.
De publicatie is gemaakt door De Kleine Aarde (Boxtel) en Ecolife (Leuven), in opdracht van de Remonstrantse Broederschap, waar de brochure gratis aangevraagd kan worden: Nieuwegracht 27A, 3512 LC Utrecht, tel. 030-2316970, e-mail: info@remonstranten.org.

Internationaal onderwijsnetwerk over Duurzame Voetafdruk

Door E-linQ uit Heerlen is het afgelopen jaar hard gewerkt aan het programma Sustainable Footprint. Hierbij gaat om duurzaamheid in de betekenis van: 'Waar staat mijn Voetafdruk precies?' en 'Hoe lang blijft mijn Voetafdruk staan?', ofwel: "Wat is de invloed van mijn leefwijze ELDERS en LATER ?". Het gaat om ICT-materiaal voor het voortgezet onderwijs: Nederlands voor de Basisvorming (12 tot 15 jaar), en Engelstalig materiaal voor de Tweede Fase. Er is ook een module voor jongeren tussen 9 en 14 jaar in Europa. Het materiaal is gratis beschikbaar door subsidie van de NCDO, de provincie Brabant en het departement van Onderwijs.
Deze week is de site www.sustainablefootprint.org de lucht in gegaan. Daar is alle informatie te vinden. Voor het project worden ook lesmaterialen ontwikkeld in Indonesië en Peru, voor verschillende typen onderwijs. Internationale uitwisseling van leerlingen over duurzame leefstijlen staat centraal in het project. E-linQ is een projectbureau voor onderwijsvernieuwing, met name voor ICT en NME. website: www.e-linq.nl.

Nieuwe onderwijssites België, Engeland en Nederland

Er gebeurt steeds meer met de Mondiale Voetafdruk in het onderwijs! Zo is nu een compleet programma te vinden onder www.mondialevoetafdruk.nl, gemaakt door Alice O in Amsterdam, voorheen LSO. Hij is net 'in de lucht'. Zij kregen hun inspiratie vanuit Engeland, waar dat programma te vinden is op www.globalfootprints.org. Zo is er in België de site www.onderstroom.be, waar ook het meten van de Voetafdruk van de school zelf op het programma staat, gemaakt door Ecolife in Leuven.

LNV-rapport over de Voetafdruk als beleidsinstrument

Andrea Almaši, Anja Hagendoorn en Henneleen de Boo schreven een rapport over de Voetafdruk als beleidsinstrument. Ze analyseerden diverse toepassingen van de Voetafdruk, waaronder de activiteiten van De Kleine Aarde. De titel luidt heel toepasselijk: Waar een klein land groot in is …Over de effecten van Nederlands handelen in het buitenland. Het is een uitgave van het Expertisecentrum LNV, van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, rapport nr. 2002/162: tel. 0318-671400, fax 0318-624737, e-mail Balie@eclnv.agro.nl.
In het voorwoord schrijft directeur R.P. van Brouwershaven: "De voornaamste conclusie in het rapport is dat De Mondiale Voetafdruk, in combinatie met ander indicatoren van duurzaamheid, in principe goede mogelijkheden biedt om in het beleid te worden toegepast. Beleidsmakers van LNV, maar ook van andere overheden, maatschappelijke organisaties, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en onderzoekers kunnen er hun voordeel mee doen".

Speciale Beurs over Voetafdruk in België: 11 juni 2003

Op woensdag 11 juni wordt in Brussel een speciale beurs over de Voetafdruk gehouden. Ook in België wordt intensief met de Voetafdruk gewerkt. De organisatie is in handen van het Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling (VODO). Alle bekende materialen over de Voetafdruk worden gepresenteerd en er zijn workshops. Speciale aandacht zal er zijn voor een nieuwe interactieve tentoonstelling die in gemeenten gebruikt kan worden voor diverse doelgroepen, en een onderwijsboek voor basisscholen over duurzame ontwikkeling en de Voetafdruk. Ook vanuit Nederland zullen diverse materialen gepresenteerd te worden. En De Kleine Aarde verzorgt een workshop over gemeenten en de Voetafdruk. Voor meer informatie: jeroen.watte@vodo.be.